در اسلام مدرن، شریعت، بر مبنای آرمان های بلند انسانی که عصاره دین اسلامند، مانند عقلانیت، عدالت، حریّت، محبّت، رحمت، سماحت، مدارا، مواسات، مکارم اخلاق، کرامت انسان، معنویت، صلح جویی، قانونگرایی، مراعات حقوق بشر، و دیگر ارزش های آرمانی انسان، تبیین و تفسیر می گردد، و علاوه بر استقلال عقل در استنباط حکم شرع، مطابقت با مبانی فطری، مهمترین معیار فهم احکام شریعت از دیگر منابع فقاهت یعنی کتاب و سنّت، قلمداد می گردد.

در اسلام مدرن ، قرآن مجید به عنوان کلام خدا و آخرین کتاب آسمانی و مهمترین منبع احکام اسلامی شناخته می شود، اما تفسیر آن باید متناسب با عقل سلیم و مقتضای فطرت انسانی و دستاوردهای ثابت علمی، و احادیث قطعی الصدور و بیّن الدلالة از معصومین - علیهم السلام - که مطابق با عقل، عدالت و دیگر ارزش های انسانی هستند، صورت پذیرد؛ و هرگونه تفسیر یا برداشتی از آیات قرآن که مغایر با مقتضای عقل، فطرت، اخلاق، عدالت و بدیهیات علمی و دستاوردهای قطعی دانش بشر باشد، مردود است.

در اسلام مدرن، روایاتی که شرایط اعتباری لازم را از دیدگاه علم "اصول فقه"، علم "رجال" و علم "درایه" دارند، تا زمانی قابل استناد هستند که با روح کلی اسلام که عقلانیت، عدالت، و حقوق و کرامت انسان، و دیگر ارزش های انسانی است، منافات نداشته باشند. در صورت وجود تعارض حدیثی منقول با اصول ارزشی انسانی و مبانی عقلی و فطری الهی، معلوم می گردد که حدیث مذکور، شرایط حقیقی در زمینه اثبات صدور را ندارد. زیرا هرگز پیشوای معصوم و حکیم، سخنی بر خلاف فطرت، عدالت، عقلانیت و دیگر ارزشهای مقدّس الهی و انسانی نمی گوید.